Urlop okolicznościowy to zwolnienie od pracy związane ze szczególnymi okolicznościami w życiu pracownika. Przepisy dotyczące urlopu okolicznościowego regulowane są przez rozporządzenie w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy. Urlop ten związany jest z silnymi emocjami, zarówno pozytywnymi, jak i negatywnymi, które podatnik przeżywa w związku z wystąpieniem szczególnych okoliczności. Za ten urlop pracownikowi przysługuje wynagrodzenie, które liczone jest tak samo, jak w przypadku urlopu wypoczynkowego. W stawce za dzień bierze się pod uwagę wartość zmiennych składników wynagrodzenia pracownika z miesiąca, w którym przypadło zwolnienie.
Wymiar urlopu okolicznościowego wynosi 1 dzień lub 2 dni, w zależności od okoliczności:
–1 dzień – ślub dziecka, śmierć i pogrzeb babci, dziadka, brata, siostry, teścia, teściowej lub innej osoby pozostającej na utrzymaniu pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką,
–2 dni – ślub własny, narodziny dziecka, śmierć i pogrzeb dziecka, męża, żony, matki, ojca, macochy, ojczyma.
Urlop okolicznościowy jest związany ściśle z daną okolicznością, która uzasadnia do niego prawo. Dozwolone jest jednak, aby pracodawca udzielił urlopu na inne dni, które nie są stricte daną okolicznością. Ważne jest jednak, by ściśle się z nią wiązały (może to być dzień wolny ze względu na deklarację sali weselnej).
W przypadku, gdy pracownik wykorzystał urlop wypoczynkowy na przygotowania związane ze ślubem (na przykład deklaracja Sali weselnej), a sama uroczystość finalnie się nie odbyła, to tym samym pracownik nie spełnia uprawnień do skorzystania z urlopu okolicznościowego. W takiej sytuacji musi on wziąć urlop wypoczynkowy.