Jedną z najważniejszych kwestii dla pracownika i pracodawcy jest porozumienie się co do stawki wynagrodzenia. Pracownicy często nie rozumieją różnicy między kwotą brutto a netto, interesuje ich to co faktycznie znajdzie się na ich koncie, nie mając do końca świadomości ile czynników wpływa na kształtowanie się kwoty netto. Niejasna staje się sytuacja w której kilka osób mających takie samo brutto może mieć inne netto. Dla pracodawcy sytuacja też nie jest klarowna, trudno bez posiadania dokumentów od przyszłego pracownika informujących o jego sytuacji i preferencjach móc zagwarantować mu konkretną kwotę.
Kluczowe pojęcia
Wynagrodzenie brutto – jest to kwota wynagrodzenia zawierająca w sobie: podatek dochodowy, składki potrącone na ubezpieczenia społeczne oraz zdrowotne.
Wynagrodzenie netto – jest to kwota brutto po odjęciu należnych świadczeń publicznoprawnych, czyli po odliczeniu podatku i składek na ubezpieczenia społeczne oraz zdrowotne, składek PPK i innych potrąceń pracowniczych.
W skład ubezpieczeń społecznych wchodzą:
ubezpieczenie emerytalne, pokrywane w takiej samej wysokości przez pracownika i pracodawcę, każdy po 9,76%
ubezpieczenie rentowe, pracodawca pokrywa 6,5%, a pracownik 1,5%
ubezpieczenie chorobowe, które w całości pokrywa pracownik, wynosi 2,45%
ubezpieczenie wypadkowe, jego wartość jest zróżnicowana, zgodnie z ustawą o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych oraz odpowiednimi aktami wykonawczymi do tej ustawy. U pracodawców zatrudniających do 9 pracowników wynosi 1,67%, opłacana jest w całości przez pracodawcę
Łączne składki społeczne odprowadzane od wynagrodzenia brutto, leżące po stronie pracownika to 13,71%.
Ubezpieczenie zdrowotne, jego wysokość to 9%, naliczane jest od wartości wynagrodzenia brutto pomniejszonego o składki na ubezpieczenia społeczne (czyli o 13,71%), w całości odliczana od wynagrodzenia brutto.
Zaliczka na podatek dochodowy, tutaj zarówno pracodawcy jak i pracownicy mają najwięcej wątpliwości i dylematów. Aby poprawnie wyliczyć kwotę zaliczki od wynagrodzenia brutto należy wziąć pod uwagę złożone przez pracownika dokumenty, przede wszystkim druk PIT2, w którym pracownik deklaruje lub nie odpowiednie ulgi od podatku, preferencyjne opodatkowanie, koszty uzyskania przychodu, dodatkowe zwolnienia z podatku.
Stawka podatku w pierwszym progu podatkowym pracownika, czyli do osiągnięcia dochodu na poziomie 120 000zł, to 12%, drugi próg podatkowy dla dochodów po przekroczeniu 120 000zł to 32%. Podstawę do opodatkowania oblicza się poprzez odjęcie z wynagrodzenia brutto pracownika składki ZUS oraz kosztów uzyskania przychodu, które w zależności od tego czy pracownik zamieszkuje w miejscowości w której znajduje się zakład pracy czy nie, wynoszą odpowiednio 250 zł lub 300 zł. Otrzymaną podstawę do opodatkowania mnożymy przez odpowiednią stawkę podatkową (12%/32%). Od otrzymanej kwoty mamy jeszcze możliwość odjęcia kwoty zmniejszającej podatek, pod warunkiem, że takie oświadczenie w dokumencie PIT 2 złożył pracownik.
Przykłady:
Przykład obliczenia wynagrodzenia netto i jego obciążeń przy założeniu, że:
pracownik otrzymuje wynagrodzenie ze stosunku pracy w wysokości wynagrodzenia minimalnego, tj. od 1 lipca 2024 r. wynoszącego 4.300 zł,
pracownikowi przysługują podstawowe koszty uzyskania przychodów (250 zł),
pracodawca jest upoważniony do pomniejszania zaliczki na podatek dochodowy o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek (300 zł),
pracownik ukończył 26 lat,
właściwa dla pracodawcy stopa procentowa składki wypadkowej wynosi 1,67%,
pracownik nie jest uczestnikiem PPK.
Od tego wynagrodzenia pracodawca obliczy:
Przykład obliczenia wynagrodzenia netto i jego obciążeń przy założeniu, że:
– pracownik otrzymuje wynagrodzenie ze stosunku pracy w wysokości wynagrodzenia minimalnego, tj. od 1 lipca 2024 r. wynoszącego 4.300 zł,
pracownikowi przysługują podwyższone koszty uzyskania przychodów (300 zł),
pracodawca nie jest upoważniony do pomniejszania zaliczki na podatek dochodowy o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek (300 zł),
pracownik ukończył 26 lat,
właściwa dla pracodawcy stopa procentowa składki wypadkowej wynosi 1,67%,
pracownik jest uczestnikiem PPK.
Od tego wynagrodzenia pracodawca obliczy:
Przykład obliczenia wynagrodzenia netto i jego obciążeń przy założeniu, że:
pracownik otrzymuje wynagrodzenie ze stosunku pracy w wysokości wynagrodzenia minimalnego, tj. od 1 lipca 2024 r. wynoszącego 4.300 zł,
pracownikowi nie przysługują koszty uzyskania przychodów,
pracodawca nie jest upoważniony do pomniejszania zaliczki na podatek dochodowy,
pracownik nie ukończył 26 lal,
właściwa dla pracodawcy stopa procentowa składki wypadkowej wynosi 1,67%,
